Mỗi dịp Tết đến Xuân về, nhà nhà người người bày mâm ngũ quả trên bàn thờ gia tiên với mong muốn cầu mong cho một năm mới an khang, thịnh vượng, sung túc. Mỗi loại quả trên mâm ngũ quả đều có ý nghĩa riêng, thể hiện những mong ước của gia chủ. Cùng Co.op Online tìm hiểu về ý nghĩa của mâm ngũ quả ngày Tết, cách chọn lựa và bày biện mâm ngũ quả sao cho đẹp mắt và hợp phong thủy theo từng vùng miền nhé!
Mâm ngũ quả là gì?
Mâm ngũ quả ngày Tết là mâm trái cây gồm khoảng 5 loại trái cây khác nhau, chúng thường được nhiều gia đình Việt bày biện trên bàn thờ tổ tiên. Mỗi loại trái cây chưng trên mâm ngũ quả thường mang ý nghĩa khác nhau thông qua tên gọi và màu sắc cũng như cách sắp xếp.
Ý nghĩa của mâm ngũ quả ngày Tết 3 miền Bắc Trung Nam
Mâm ngũ quả ngày Tết tượng trưng cho ngũ phúc lâm môn: Phú (giàu có), Quý (sang trọng), Thọ (lâu dài), Khang (sức khỏe), Ninh (bình an). Số 5 là biểu tượng của mong muốn hạnh phúc và may mắn trong cuộc sống của người Việt.
Mâm ngũ quả trên bàn năm mới mang những ý nghĩa đặc biệt:
- Quả bưởi, dưa hấu: Năm mới đủ đầy, may mắn.
- Quả hồng, quýt: May mắn, hưng thịnh, thành đạt.
- Quả lê: Mọi việc suôn sẻ, thuận lợi.
- Quả lựu: Mong muốn con cháu nhiều, hạnh phúc gia đình.
- Quả đào: Thăng tiến trong công việc.
- Quả táo: Ý nghĩa phú quý.
- Quả thanh long: Rồng mây gặp hội.
- Trái dừa: Không thiếu thốn, đầy đủ.
- Quả sung: Sung túc trong sức khỏe, công việc, tình cảm.
- Đu đủ: Sự đầy đủ, phồn thịnh.
Mâm ngũ quả ngày Tết miền Bắc đẹp nhất
Ở miền Bắc, việc bày biện mâm ngũ quả ngày Tết đẹp được chú trọng với sự đa dạng của các loại trái cây như chuối xanh, bưởi, phật thủ, sung, hồng, quất cảnh, ớt, dứa. Mỗi loại trái cây mang màu sắc tương ứng với Ngũ hành: chuối xanh – màu trắng (Kim), bưởi – màu xanh lá (Mộc), phật thủ – màu đen (Thủy), sung – màu đỏ (Hỏa), hồng và quất cảnh – màu vàng (Thổ). Sự kết hợp này không chỉ tạo nên một bức tranh màu sắc rực rỡ mà còn thể hiện sự tôn trọng đối với truyền thống và triết lý Ngũ hành.
- Chuối xanh, sắp xếp theo từng nải, biểu tượng cho sự ấm cúng trong gia đình.
- Bưởi màu vàng, mang đến sự may mắn và giàu sang cho gia chủ.
- Phật thủ giữ lâu dài linh khí, bảo vệ hạnh phúc của gia đình.
- Quất cảnh, quả hồng, ớt đỏ trang trí mâm ngũ quả, tô điểm cho không khí đầy màu sắc và may mắn.
- Quả dứa, với hương thơm đặc trưng, là biểu tượng cho một năm mới an lành, đầy sức khỏe và phúc lộc.
Mâm ngũ quả ngày Tết miền Trung
Miền Trung, với thời tiết khắc nghiệt, khiến trái cây không phong phú như Miền Nam và Miền Bắc. Mâm ngũ quả Tết miền Trung đơn giản, tập trung vào lòng thành và linh hoạt theo hoàn cảnh gia đình. Các loại quả phổ biến như thanh long, chuối, dứa, mãng cầu, sung, dưa hấu, cam, quýt thường xuất hiện, tạo nên bức tranh độc đáo của ẩm thực miền Trung.
Mâm ngũ quả ngày Tết miền Nam
Người dân Nam Bộ thường rất tinh tế và cầu kỳ trong việc chuẩn bị mâm ngũ quả ngày Tết, đặc biệt là khi chọn lựa hoa quả. Họ tập trung vào sự chỉn chu, mong muốn mang lại ý nghĩa may mắn và sung túc cho năm mới. Những loại quả như mãng cầu, sung, dừa, đu đủ, xoài thường được lựa chọn, nhằm thể hiện sự mong đợi về đầy đủ và phồn thịnh. Trong mâm ngũ quả của miền Nam, dường như không thể thiếu một cặp dưa hấu, tạo nên không khí phong cách và đậm chất truyền thống.
Cách trang trí mâm ngũ quả ngày Tết mang lại may mắn
Cách bày mâm ngũ quả ngày tết miền Bắc
Khi bày mâm ngũ quả ngày Tết miền Bắc đẹp nhất, nải chuối xanh luôn xuất hiện ở vị trí thấp nhất, giống như đôi bàn tay tôn lên, bao bọc và che chở cho gia chủ. Quả bưởi vàng cùng phật thủ thường tinh tế đặt giữa tâm điểm của nải chuối, trong khi các loại trái cây khác được sắp xếp xung quanh một cách cân đối, tạo nên một tác phẩm hài hòa về màu sắc và phong thủy.
Cách bày mâm ngũ quả ngày tết miền Trung
Trong phong tục trang trí mâm ngũ quả ngày Tết ở miền Trung, không có quy định cụ thể nên cách bày biện thường khá đơn giản và không phức tạp. Những người thực hiện thường tập trung vào việc sắp xếp sao cho mâm trở nên cân đối và hấp dẫn mắt. Thông thường, những quả có kích thước lớn và trọng lượng nặng sẽ được đặt ở phía dưới, trong khi những loại quả nhỏ hơn thì được sắp xếp ở phía trên. Điều này giúp tạo nên một bức tranh tự nhiên và hài hòa, làm cho mâm ngũ quả trở nên thú vị và đẹp mắt mà không cần đến sự cầu kỳ trong việc trang trí.
Cách bày mâm ngũ quả ngày tết miền Nam
Trình bày mâm ngũ quả ngày Tết miền Nam không phức tạp, nhưng yêu cầu sự cân đối và hài hòa về màu sắc. Quả lớn, nặng và xanh được sắp xếp ở phía dưới, trong khi quả nhỏ và chín đặt ở trên. Đặc biệt, mâm cần được bài trí sao cho giống như một ngọn tháp, với cặp dưa hấu đặt ở hai bên mâm.
Những điều kiêng kỵ khi bày mâm ngũ quả ngày Tết
Dưới đây là những điều cần hạn chế khi trang trí mâm ngũ quả ngày Tết mà bạn cần chú ý:
- Ở miền Nam thường không cúng một số loại trái cây như chuối (Chúi nhủi, làm ăn không phất lên được), lê (lê lết, đổ bể, dễ thất bại), cam, quýt (Quýt làm cam chịu) vì mang ý nghĩa không may. Trang trí mâm ngũ quả phổ biến với đu đủ, dừa, xoài đặt lên trước, tạo nền cho việc bày trí các loại quả khác một cách tự nhiên và đẹp mắt.
- Do ngày Tết kéo dài, khi mua trái cây, tránh chọn những loại quá chín để trưng trong bàn ngũ quả. Nếu chọn quả quá chín, có thể dễ bị hỏng hoặc thối, mang lại điềm không tốt cho gia chủ trong năm mới.
- Gia chủ nên chuẩn bị bàn ngũ quả trước đêm 30 Tết hoặc đêm 29 Tết nếu là tháng thiếu.
- Trái cây trên bàn ngũ quả cần là trái cây thật, tuyệt đối không sử dụng trái cây giả. Điều này là cách thể hiện sự tôn trọng đối với thần linh và các bậc tiên nhân.
Mâm ngũ quả không chỉ giúp trang trí trong ngày Tết, mà còn là một biểu tượng của mong ước an khang, thịnh vượng, sung túc của gia chủ. Hy vọng những thông tin trên sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về mâm ngũ quả ngày Tết và có thể chuẩn bị một mâm ngũ quả đẹp mắt, ý nghĩa cho gia đình mình trong dịp Tết Nguyên Đán.
