Xôi ngũ sắc: Công thức làm món xôi truyền thống đầy ý nghĩa
Đặc trưng của món ăn
Hương vị: Vị dẻo thơm tự nhiên của nếp nương, thoang thoảng mùi hương của các loại lá tạo màu (như lá cẩm, nghệ, gấc...). Xôi có độ dẻo vừa phải, không bị nhão.
Cách chế biến: Gạo nếp được chia thành 5 phần, mỗi phần được ngâm với nước cốt chiết xuất từ các loại lá, củ quả để tạo màu (5 màu cơ bản: Trắng, Đỏ/Hồng, Xanh, Vàng, Tím). Sau đó, các phần xôi được đồ (hấp) riêng biệt để giữ màu sắc và hương vị riêng, rồi mới xếp chung vào mâm hoặc bát.
Cách trình bày và thưởng thức: Món xôi có màu sắc tươi tắn, đẹp mắt, thường được nén thành hình hoa hoặc hình tròn, thể hiện sự khéo léo của người làm. Thường được ăn kèm với muối vừng/muối lạc, thịt gà luộc, hoặc chả lụa.
Xôi ngũ sắc
Bí quyết chọn nguyên liệu chuẩn ngon
Để món Xôi ngũ sắc dẻo thơm, lên màu đẹp và chuẩn vị, cần chú trọng vào các nguyên liệu chính:
Gạo nếp: Chọn loại nếp nương (nếp cái hoa vàng hoặc nếp Tú Lệ) hạt to tròn, mẩy đều, có mùi thơm tự nhiên. Gạo nếp ngon sẽ giúp xôi dẻo, không bị khô cứng khi nguội.
Gấc: Trộn thịt gấc với chút rượu trắng và muối, sau đó lọc lấy hỗn hợp sền sệt màu đỏ.
Ngâm gạo: Cho nước màu vào ngâm từng phần gạo tương ứng (trừ phần gạo trắng). Ngâm ít nhất 6-8 giờ hoặc qua đêm cho gạo ngấm màu hoàn toàn. Riêng gạo màu đỏ (gấc) chỉ nên ngâm 3-4 giờ hoặc trộn trực tiếp trước khi đồ.
2
Đồ (Hấp) Xôi
Vớt tất cả các phần gạo đã ngâm ra, để ráo nước.
Đồ lần 1: Đặt chõ (xửng) hấp lên bếp. Đồ từng phần xôi (mỗi màu đồ riêng) khoảng 20-25 phút cho xôi chín được 70%.
Trộn dừa (tùy chọn): Sau khi đồ lần 1, cho một chút nước cốt dừa và muối vào từng phần xôi, đảo nhẹ.
Đồ lần 2: Đồ lại từng phần xôi thêm 10-15 phút nữa cho xôi chín mềm và dẻo hoàn toàn.
3
Trình bày và thưởng thức
Chuẩn bị mâm hoặc đĩa lớn.
Lần lượt múc từng màu xôi ra, sắp xếp xen kẽ nhau (hoặc nén vào khuôn) để tạo thành hình ảnh ngũ sắc rực rỡ và hài hòa.
Xôi ngũ sắc thường được ăn kèm với muối vừng/muối lạc rang hoặc các món mặn như thịt gà luộc, chả lụa.
Thưởng thức khi xôi còn nóng để cảm nhận hết độ dẻo và hương thơm tự nhiên.
